Gökbilimciler, en uzak galakside oksijen tespit etti

Gökbilimciler, bilinen en uzak galakside oksijen ve ağır metaller gibi elementlerin varlığını tespit etti.

Bu galaksi, 13,4 milyar ışık yılı mesafede bulunuyor ve evrenin ilk dönemlerinde oluşmuş olma ihtimali taşıyor.

Gökbilimciler, Büyük Patlama'nın evreni yaklaşık 13,8 milyar yıl önce meydana getirdiğine inanıyor.

JAMES WEBB TELESKOBU, 13,4 MİLYAR YIL ÖNCESİNE IŞIK TUTTU

CNN International'da yer alan habere göre JADES-GS-z14-0 olarak adlandırılan alışılmadık derecede büyük, parlak uzak galaksi, ilk olarak Ocak 2024'te evreni insan gözüyle görülemeyen kızılötesi ışıkta gözlemleyen James Webb Uzay Teleskobu kullanılarak tespit edildi.

Uzay gözlemevi, uzaydan Dünya'ya milyarlarca yıl boyunca seyahat eden ışığı gözlemleyebildiği için, Kozmik Şafak adı verilen gizemli bir dönemin başlangıcına ya da ilk galaksilerin doğduğu büyük patlamadan sonraki ilk birkaç yüz milyon yıla etkili bir şekilde zamanda geriye bakabilir.

JADES-GS-z14-0'dan gelen ışığın evrenin bizim bulunduğumuz köşesine ulaşması 13,4 milyar yıl sürdüğü için Webb ve ALMA ya da Şili'nin Atacama Çölü'ndeki Atacama Büyük Milimetre/milimetre-altı Dizisi gibi diğer gözlemevleri galaksiyi evrenin sadece 300 milyon yaşında olduğu zamanki haliyle görüyor.

Gökbilimciler Webb'in ilk gözlemlerini takip etmek için ALMA'yı kullandıklarında, oksijen ve ağır metallerin varlığını bulduklarında hayrete düştüler çünkü bunların varlığı galaksilerin evrenin ilk günlerinde beklenenden daha hızlı oluştuğunu gösteriyor.

"BEKLENENDEN ÇOK HIZLI GERÇEKLEŞİYOR"

ALMA tespitlerinin sonuçları Perşembe günü The Astrophysical Journal ve Astronomy & Astrophysics dergilerinde ayrı çalışmalar halinde yayınlandı.

The Astrophysical Journal çalışmasının başyazarı ve Hollanda'daki Leiden Üniversitesi Leiden Gözlemevi'nde doktora adayı olan Sander Schouws yaptığı açıklamada, "Bu, sadece bebek beklediğiniz yerde bir ergen bulmak gibi bir şey. Sonuçlar galaksinin çok hızlı bir şekilde oluştuğunu ve aynı zamanda hızla olgunlaştığını göstererek, galaksilerin oluşumunun beklenenden çok daha hızlı gerçekleştiğine dair artan kanıtlara katkıda bulunuyor" dedi.

EN PARLAK ÜÇÜNCÜ GALAKSİ

JADES-GS-z14-0'ın büyük boyutu ve parlaklığı da dahil olmak üzere birçok yönünün beklenmedik olduğu kanıtlandı.

Schouws, Webb'in 700 uzak galaksiyi incelediği sırada, bu galaksinin en uzak olmasına rağmen en parlak üçüncü galaksi olduğunu söyledi.

Ancak en eski galaksilerin daha küçük ve sönük olması beklenir çünkü evren o zamanlar çok daha küçüktü.

Schouws bir e-postada "Genel olarak, evrenin bu erken dönemindeki galaksiler, Hubble ve JWST'nin güzel görüntülerinden tanıdığımız ünlü galaksilerden çok farklıdır. Çok daha kompakt, gaz bakımından zengin ve dağınık/bozukturlar. Koşullar daha aşırı çünkü çok sayıda yıldız küçük bir hacimde hızla oluşuyor" diye konuştu.