Türkiye, tarihin en büyük zirai don süreçlerinden birinden geçiyor

İklim değişikliği beraberinde zirai don felaketini de birlikte getirdi.

Mart ve nisan aylarında, ama özellikle son 3 günlük dönemde (10-11-12 Nisan) hava sıcaklıklarındaki ani düşüşler sonucu don, kar yağışı, dolu olaylarıyla karşı karşıya kalındı.

Yer yer sıcaklığın -15 dereceye düştüğü son 3 günde, bazı bölgelerde son 30 yılın en düşük sıcaklık değerleri kaydedildi.

Zirai don felaketi ülkenin genelinde etkin oldu.

TÜRKİYE'NİN HER KÖŞESİNDEN DON GÖRÜNTÜLERİ GELİYOR

Ülkenin her yerinden zirai don görüntüleri peş peşe geliyor.

Ege’de ve Trakya’da üzüm bağları, Düzce'de tropikal meyve, Çorumda meyve, Malatya’da kayısı, Karadeniz’de fındık, Karaman’da elma, Niğde’de patates Konya’da erken ekilen şekerpancarı, üzüm-incir meyve bahçeleri ve daha birçok şehirde tarla bitkileri, meyveler büyük zarar gördü.

MALATYA'DA ZİRAİ DONDAN KAYISI BAHÇELERİ ETKİLENDİ

Malatya'da dün gece etkili olan zirai dondan etkilenen kayısı bahçelerinde hasar tespit çalışmaları yapılmaya başlandı.

Malatya Ticaret Borsası Başkanı Ramazan Özcan, çok ciddi bir afetle karşı karşıya olduklarını dile getirerek, "Dün akşamdan bu sabaha kadar gerçekleşen soğuk hava dalgasıyla ürünü kaybettik. Malatya'nın 13 ilçesinde meyve kaybıyla beraber ağaçlarda filiz kayıplarını görebiliyoruz. Üretici ciddi anlamda mağduriyetle karşı karşıya." diye konuştu.

KARAMAN'DA ZİRAİ DON NEDENİYLE ELMA AĞAÇLARI ZARAR GÖRDÜ

Karaman'da zirai don nedeniyle zarar gören elma bahçelerinde inceleme yapıldı.

Karaman Ziraat Odası Başkanı Mehmet Bayram, inceleme sonrası gazetecilere, bölgedeki hava sıcaklıklarının düşmesi nedeniyle elma ağaçlarında zarar oluştuğunu söyledi.

Karaman'da yaklaşık 250 bin dekar alanda 16 milyon elma ağacıyla üretim yapıldığını anlatan Bayram, "Elma bahçelerinde sabaha kadar üreticilerle diyalog halindeydik. Üreticiler ellerinden geldiği kadar önlemler almaya çalıştı. Bahçelerde pervaneler çalıştırıldı, lastik ve saman balyası yakıldı. Sulama da yapıldı. Tabii bunlar yeterli olmadı." diye konuştu.

DÜZCE'DE ÇİFTÇİ ZİRAİ DONA KARŞI SİSLEME YÖNTEMİNİ KULLANIYOR

Düzce'de fındık ve meyve yetiştiricileri, zirai don riskine karşı ürünlerinin zarar görmesini engellemek için sisleme yöntemiyle önlem alıyor. Düzce'de ayrıca tropikal meyve üreticisi zirai don riskine karşı nöbette.

DONA KARŞI GECE NÖBETİ

Düzce'de bugününe kadar etkili olması beklenen zirai dona karşı önlem almak için gece nöbeti tutan tropikal meyve yetiştiricisi, tarlasında ateş yakıp, sisleme makinesi kullanarak ürünlerini korumaya çalıştı.

ÇORUM'DA ÇİFTÇİLER MEYVELERİNİ ZİRAİ DONA KARŞI KORUMAK İÇİN ATEŞ YAKIYOR

Çorum'un Dodurga ilçesinde çiftçiler, meyve ağaçlarını zirai dona karşı korumak için ateş yakarak önlem almaya çalışıyor.

Kentte iki gün aralıklarla devam eden kar yağışının ardından hava sıcaklıkları sıfırın altında 10 dereceye kadar düştü.

Meteoroloji Genel Müdürlüğü de Çorum için zirai don uyarısı yaparak, çiftçileri tedbirli olmaları konusunda uyardı.

Uyarının ardından ürünlerini korumak için harekete geçen çiftçiler, bahçelerine yaktıkları ateşin dumanı ile zirai don tehlikesini atlatmayı hedefliyor.

BAHÇELERDE DUMANIN YAYILMASI İÇİN SAMAN BALYASI VE ODUN YAKIYORLAR

İlçede meyve üretimi yapan Selahattin Sularoğlu, 180 elma, ayva, armut, incir, şeftali ve erik ağacının bulunduğu 3 bin 500 dekarlık bahçesinde ateş yaktı. Sularoğlu, bahçelerde dumanın yayılması için saman balyası ve odun yaktıklarını söyledi.

Zirai donun ağaçlara ve ürünlere zarar verdiğini belirten Sularoğlu, "En azından kendi yiyeceğimiz kadar meyveyi kurtarmaya çalışıyoruz. İnşallah hayırlısı olur." dedi.

"7/24 SAHADA VE ÜRETİCİMİZİN YANINDAYIZ"

Tarım ve Orman bakanı İbrahim Yumaklı, sosyal medya hesabı üzerinden zirai donla ilgili olarak şu açıklamada bulundu:

Bakanlık olarak günlerdir olumsuz etkiyi en aza indirmek için 7/24 sahada ve üreticimizin yanındayız. Bütün ekiplerimiz tespit çalışmalarını sürdürüyor. Don ve doludan etkilenen üreticilerimiz; Tarım ve Orman il/ilçe müdürlüklerimize, sigortalı üreticilerimiz de ALO TARSİM 172 ihbar hattına ve acentelerine hasar ihbarında bulunabilirler. Bakanlık olarak her zaman olduğu gibi, son yılların en geniş alanı kapsayan bu don olayı sonrasında da üretimin devamlılığını sağlamak üzere üreticilerimizin yanında yer almayı sürdüreceğiz.

TARIM SİGORTASI ÖNEM KAZANDI

Nisanda soğuyan havanın etkisiyle bazı bölgelerde son dönemin en büyük don olaylarından birinin yaşanması ve iklim değişikliğiyle ilgili süreçler de çiftçiler için tarım sigortalarının önemini bir kat daha artırdı.

10 SORUDA AFETLERE KARŞI DEVLET DESTEKLİ TARIM SİGORTASI

Tarım ve Orman Bakanlığından edinilen bilgilere göre, tarım sigortalarına ilişkin merak edilen 10 soru ve cevapları şöyle:

1- TARSİM TARAFINDAN HANGİ BRANŞLARDA VE OLAYLARDA SİGORTA ÖDEMESİ YAPILIYOR?

TARSİM'de bitkisel ürün, köy bazlı verim, gelir koruma, sera, büyükbaş hayvan hayat, küçükbaş hayvan hayat, kümes hayvanları hayat, su ürünleri hayat, arıcılık, ipek böceği ve gelir koruma branşlarında sigorta ödemeleri gerçekleştiriliyor. Bu kapsamda, dolu riskiyle birlikte fırtına, hortum, yangın, heyelan, taşıt çarpması, deprem, sel ve su baskını ek risklerinin neden olduğu miktar kaybı ve dolu riskinin sebep olduğu kalite kaybıyla isteğe bağlı olarak don riskinin ürünlerde neden olduğu miktar kaybı güvence altına alınabiliyor.

2 - DEVLET DESTEKLİ TARIM SİGORTASI İÇİN BAKANLIK KAYIT SİSTEMİNE KAYDOLMA ŞARTI VAR MI?

Üreticilerin, bunun için Tarım ve Orman Bakanlığı il veya ilçe müdürlüklerinde, branş bazında Bakanlıkça belirlenen kayıt sistemlerine kaydolmaları ve bilgilerini her yıl güncellemeleri gerekiyor.

3 - TARIM SİGORTASI POLİÇESİ NASIL YAPTIRILIR?

TARSİM poliçeleri, Tarım Sigortaları Havuzu adına sigorta sözleşmesi yapmaya yetkili sigorta şirketlerinin acenteleri tarafından düzenlenebiliyor.

4 - TAHMİNİ PRİM NASIL HESAPLANIR?

Tahmini prim hesaplamaları "www.tarsim.gov.tr" internet sitesinden, "Online Prim Hesabı" menüsünden yapılabiliyor. Burada hesaplanan primler parsel bazında poliçe tanzimi sırasında hesaplanacak primlerle farklılık gösterebiliyor.

5- ÜRETİCİNİN ÖDEYECEĞİ PRİMLER BELİRLENİRKEN HANGİ KRİTERLER GÖZ ÖNÜNDE BULUNDURULUYOR?

Uzun yıllara dayalı istatistiksel veriler, aktüeryal çalışmalar, her bir riskin ürün ve lokasyon bazında hasar-prim dengesi, hasar büyüklüğü ve hepsinden önemlisi primlerin üretici tarafından ödenebilirliği dikkate alınarak gerekli düzenlemeler sigortacılık esaslarına dayalı yapılıyor.

6 - TARIM SİGORTALARINDA POLİÇE BİLGİLERİ İLE İLGİLİ DEĞİŞİKLİKLER NASIL YAPILABİLİR?

Poliçe satın alınan acenteye başvurularak, gerekli değişiklik talebi iletilebilir. Talebin uygun bulunması halinde ilgili değişiklikler gerçekleştirilebilir.

7- TARIM SİGORTALARINDA POLİÇEYLE İLGİLİ DEĞİŞİKLİKLER VE POLİÇE İPTALİ YAPILABİLİR Mİ?

İptaller için TARSİM'e sigorta şirketi aracılığıyla yazılı olarak başvurulması gerekiyor.

8 - ÜRÜN HASADA YETİŞMEZSE POLİÇE SÜRESİ BİTMEDEN POLİÇE NASIL UZATILIR?

Poliçe bitiminden önceki 15 günlük sürede poliçenin yenilenmesi için acenteye başvurulabilir.

9 - TARIM SİGORTASINDA PRİM İNDİRİMİ UYGULANIYOR MU?

Sigorta branşlarında tarife ve talimatlarda belirtilen koşulların sağlanması kaydıyla poliçe primi üzerinden farklı indirim oranları uygulanıyor. Tüm sigorta branşlarında, prim tutarının tamamının peşin ödenmesi durumunda yüzde 5 peşin ödeme indirimi, sigorta yaptıran yetiştiricinin yaşının 40 ve altında olması halinde poliçe primi üzerinden yüzde 5 genç çiftçi indirimi yapılıyor. Sigorta yaptıran yetiştiricinin kadın olması halindeyse yüzde 10 indirim yapılırken engelli, şehit ve gazi yakınlarına ve sözleşmeli üretim kapsamında da çeşitli indirimler uygulanıyor.

10 - HASAR TAZMİNATI NE ZAMAN VE NASIL ÖDENİR?

Sigortalarda hasar dosyasındaki tüm işlemleri tamamlanarak, kesinleşmiş olan tazminat miktarı en geç 30 gün içinde sigortalıya ödenir. Bitkisel Ürün Sigortası branşının özelliğinden dolayı tazminat, her halükarda poliçe bitiş tarihinden (hasat tarihinden) önce ödeme yapılmaz. Ancak yüzde 100 tam hasarlarda poliçe vadesinden önce de ödeme yapılabilir. Tazminat alacağı bulunan gerçek ve tüzel kişiler Ziraat Bankası nezdinde hesabı bulunuyorsa banka şubelerinden hasar tazminatını alabilir. Ziraat Bankasında hesabı olmayan tazminat sahipleri ise merkezi ödeme sistemi üzerinden hasarlarını tahsil edebiliyor.