Bursa'nın oto devi Renault için şaşırtan iddia: Yemekler azaltıldı, ısıtıcılar kapatıldı

Evrensel Gazetesi'nden Sinan Kılıç'ın haberine göre, Renault yönetimi, "14 fabrikamızdan en hızlısı" dediği Bursa'daki fabrikada, üretimde artış yaşanmasına rağmen tasarruf tedbirlerine başladı.

Çalışan sayısının 3 yılda yüzde 18 düştüğü, aynı dönemde otomobil üretiminin yüzde 58 arttığı fabrikada işçilerin yemekleri azaltıldı, ısıtıcılar kapatıldı. Eldivenlerin verilmediğini, yeni başlayanların sivil montlarıyla çalıştığını belirten işçiler, patronun yanı sıra bu durumu sessizlikle geçiren Türk Metal yöneticilerine tepkili.

Otomobil Sanayicileri Derneğinin (OSD) verilerine göre 2022 yılında 6 bin 366 çalışanı bulunan Renault aynı yıl 247 bin 100 otomobil üretti. 2023 yılında çalışan sayısı 5 bin 409'a düşerken üretilen otomobil sayısı 325 bin 266'yı buldu. 2024 yılında ise çalışan sayısı 5 bin 220'ye düştü, 390 bin otomobil üretildi. Üç yıllık verilere göre Renault'da çalışanların oranı yüzde 18 düşerken, otomobil üretim sayısı yüzde 58 arttı.

SIFIR DERECEDE MESAİ

Renault patronunun hem işçilerin sessizliğinden hem de hükümetin kemer sıkma politikalarından cesaret alarak tasarruf tedbirlerini hayata geçirdiğini belirten işçiler yaşadıklarını şöyle anlattı:

"Bazı bölümlerde ısıtıcılar kapatıldı, kış ayında 0 derecede çalışan yerler var. Revizyondayken Clio 6 proje eğitimine gelen işçileri hasta ettiler. Kışlık kıyafetler hâlâ dağıtılmadı. Eski işçiler eski montlarla çalışıyor, yeniler kendi kişisel montlarıyla. Birçok işçi ya eldivensiz ya da yırtık eldivenle çalışıyor, eldiven dağıtımı neredeyse karneye bağlanacak. 8 numara yerine 7-9 numara eldivenle çalışmak zorunda bırakılıyoruz. Bu da iş kazasıyla burun buruna bırakıyor bizi. Güvenlik önlemlerini ve ergonomik çalışma koşullarını sağlamadan çalıştırıp kazalar geçirmemize sebep oldular. Bel, boyun, omuz fıtığı olmamıza sebep olup bizi sağlımızdan, ömrümüzden ettiler."

Dünyada 14 fabrikası bulunan Renault'nun yöneticilerinin sık sık, "Kâr rekorları kırıyoruz. 14 fabrikadan en hızlısı, en iyisi Türkiye" dediklerini aktaran işçiler, "Bununla övünen patron yemeklere dahi göz dikti. Yemek porsiyonlarımız küçüldü, aç aç çalışıyoruz. Sendikacılara bunu söylediğimizde 'Bir daha yiyin' diyorlar. 30 dakikalık molada bir daha sıraya girip nasıl yiyeceğiz? Bizimle alay ediliyor resmen. 6 ayda bir verilen erzaklarda bile küçülmeye gittiler. Kiloluk Nutella yerine küçük Torku'ya dönerek çocuklarımızın yediği çikolatayı bile tasarruftan saydılar" dedi.

AZ İŞÇİ İLE ÇOK İŞ

Üretimin giderek yoğunlaştığını, yeni projelerin başlayacağını belirten işçiler, buna karşılık az işçinin çok iş yaptığını anlattı:

"Sözleşmeli olarak 2-4-6 aylığına işçiler alınıyor ve bu işçiler toplu sözleşmeden faydalanmadığı için patrona maliyeti az oluyor, saat ücretleri 95 lira. Akılları sıra bizi o işçilerle korkutmaya çalışıyorlar. Hem onlar asıl işlerde çalıştırıyor hem de yılbaşıyla birlikte birçok sözleşmeliyi geri göndermişler. Şimdi ise bize fazla mesai ve yoğun çalışma dayatılıyor."

TÜRK METAL İŞÇİLERE KARŞI PATRONU SAVUNUYOR

Duster (araba markası) projesi başlayınca her işçiye verileceği söylenen tam altının, aylar geçmesine rağmen verilmediğini ve sürekli ertelendiğini, son olarak bunun yerine para verileceğinin açıklandığını söyleyen işçiler, fabrikada yetkili Türk Metal'in ise tüm bu sorunlar karşısında sessiz kaldığını belirtti. Türk Metal yöneticilerinin neredeyse patron adına konuştuğunu ifade eden işçiler, "Dusterlar sokaklarda dolaşmaya başladı. Sokaklardaki Dusterların eskimesini mi bekliyorlar? Sendika neden bunu dile getirmiyor? 'Ekipman, kıyafet eksiği var' diyoruz ama sendikacılar bize 'Tasarruf var' cevabını veriyor. İşçi sağlığı yerine patronun cebini mi düşünüyorlar? Sözleşmeli işçilerin montajda, kaportada asıl işçilerin yerine çalışmasına göz yuman sendikacılar işçilerin iş güvencesini korumak yerine patronun sopasını mı sallıyor?​" dedi.

ÜCRETLER YOKSULLUK SINIRININ YARISI KADAR

Renault'nun da dahil olduğu, 150 bin işçiyi ilgilendiren metal patronlarıyla Birleşik Metal-İş, Türk Metal ve Özçelik-İş arasında yürütülen MESS grup sözleşmesi süreci bu yılın eylül ayında başlayacak. Türk Metal yöneticilerinin, son sözleşmeyi "Yüzyılın sözleşmesini yaptık, yüzde 100 zam aldık" şeklinde duyurduğunu hatırlatan Renault işçileri, yeni sözleşme sürecine henüz 9 ay varken ücretlerinin eridğini söyledi. Ücretlerinin yoksulluk sınırının yarısına dahi zor ulaştığını belirten işçiler, bu yılki sözleşmenin kayıplarını karşılamasını istiyor.

Ayrıca 2024 yılının son çeyreğinde artan vergi dilimi oranları sebebiyle ücretlerinden yapılan kesintinin arttığını dile getiren işçiler, 2024 yılında üç aylık ücretleri kadar vergi ödediklerini vurguladı.

İşçiler bir yandan kemer sıkma politikalarını dayatan Erdoğan-Şimşek programıyla da 2024 yılını zam, vergi ve faizli borçlarla geçirdiklerini dile getirirken, tüm bunlarla birlikte Renault'da saat ücretleri 95 lira olan sözleşmeli işçilerin asıl işlerde çalıştırılması, pek çok fabrikada yaşanan işten atmalar, borçlarla geçinmeye çalışmak ve işçilerin birbirine olan güvensizlikleri işçilerin haklarını aramaktan bir adım geride durmasına yol açıyor. Bu durum ise sömürünün katmerleşmesine yol açıyor.