Her dönemde esnaf ve sanatkârın sesi olmayı başarmış Türkiye’ye örnek bir kimlik Bahri Şarlı. 2003 yılından beri TESKOMB (Türkiye Esnaf ve Sanatkârlar Kredi ve Kefalet Kooperatifleri Birlikleri Merkez Birliği) Genel Başkan Vekilliği ve 2002 yılından bu yana da Bursa Esnaf ve Sanatkârlar Kredi ve Kefalet Kooperatifi Yönetim Kurulu Başkanlığı görevini başarıyla yürüten Bahri Şarlı, esnaf ve sanatkârın koşullarının daha iyi seviyelere çıkarılması için yıllardır yoğun emek sarf ediyor.
Başkanlığını yürüttüğü kuruma, şeffaf yönetim anlayışı ile ‘Türkiye’nin En Başarılı Kooperatifi’ konumunu kazandıran Bahri Şarlı da sadece çok çalışmak değil, verimli çalışabilmenin de çok büyük bir kazanım olduğunu gözlemleyebilirsiniz…
Esnaf camiasında yıllar önce devraldığı bayrağı, uzman ekibiyle birlikte en yüksek seviyeye taşıyan Başkan Şarlı 5N1K’ya pandemi döneminden bu yana esnafa yapılan kredi desteklerinden Bursa’nın kangren projesi Çataltepe’ye değin gündem oluşturacak önemli açıklamalarda bulundu.
Yapımı yılan hikâyesine dönen Türkiye’nin en büyük esnaf sanayi sitesi projesinin hiçbir şekilde zaman kaybetmeden, ivedilikle yaşama geçmesi gerektiğine işaret eden Bahri Şarlı, Çataltepe için öyle bir cümle kurdu ki aksini düşünmek mümkün değil.
‘Çataltepe’nin hayat bulması için esnafımıza sonuna kadar destek vermeye hazırız’ diyen Başkan Şarlı devamında aynen şöyle söyledi;
‘Çataltepe sadece BESOB’un değil, Bursa’nın namus meselesi oldu. Biz, üzerimize düşen görevlere hazırız. Artık taşın altına kimin elini koyması gerekiyorsa koysun, bizler vücudumuzu koymaya hazırız. Bursa esnaf teşkilatı Türkiye’nin göz bebeğidir. Ahilik ruhunu özümsemiş bir teşkilat. Bu teşkilatın zafiyete uğraması kimseye bir şey kazandırmaz. Esnaf orada, burası benim dükkânım diyerek huzurla kapılarını açabilmeli’
İşte Bursa Esnaf ve Sanatkârlar Kredi ve Kefalet Kooperatifi Başkanı Bahri Şarlı’nın 5N1K suallerine verdiği mühim cevaplar;
ESNAFIN SİGORTASI KOOPERATİFLERDİR
Pınar Yeniyiğit: Dünden bugüne Esnaf ve Sanatkârlar Kredi ve Kefalet Kooperatifleri yapılanmasını değerlendirirseniz Sn. Başkan Neler söylersiniz?
Bahri Şarlı; Ulu önder Atatürk’ün talimatıyla esnafı tefecilerin elinden kurtarmak için ticaret erbaplarına Halk Bankası aracılığıyla kredi verilmeye başlanmıştı. Ancak, arada bir kooperatif olmadığı için çeşitli sıkıntılar baş gösteriyordu. Bu sorunların önüne geçmek için ilki Başkent Ankara’da olmak üzere Esnaf ve Sanatkârlar Kredi ve Kefalet Kooperatifleri hayata geçirildi. Üçüncü kooperatif ise 21 Temmuz 1952 yılında Bursa’da kuruldu. O günden itibaren esnaf ve sanatkâr, kooperatifler vasıtasıyla Halk Bankası’ndan kredi alıyor. Kooperatifler esnafımızın bir nevi sigortası konumunda. Amacımız; ticareti sürekli yukarı taşımak. İşportacıyı dükkân, atölye sahibi, fabrikatör ve holding patronuna dönüştürmek. Bursa özelinde de bu başarıyı gerçekleştiren girişimciler olmuştur. 70 yıllık süreçte esnafımız, kooperatifler ve Halk Bankası birlikte büyümüştür. Eğer bu destekler olmasaydı bugün çok farklı bir tablo konuşuyor olurduk.
Mevcut konjonktürde küresel bir durgunluk ve enflasyonist bir ekonomi yaşıyoruz. Fatura ise önce esnafa kesiliyor. Şu an Bursa esnafı nasıl bir tablo içerisinde?
Pandemi ve hemen ardından yaşanan Ukrayna-Rusya Savaşı dünya ekonomisine büyük bir zarar verdi. Bugün gelişmiş ülkeler de belli saatlerde elektrik kesintileri uygulanarak geleceğe dönük tedbirler alıyor. Tabi yaşanan olumsuzluklardan direkt ve en çok etkilenen kesim esnaf ve sanatkârdır. Ancak, ülkemiz özelinde şu da var: Biz krizleri fırsata çevirmeyi öğrendik.
Pandemi esnasında esnafın kepenk indirmek zorunda kaldığı bir dönem oldu. Esnaf tekrar nasıl ayağa kalktı?
Burada devletimiz çok önemli bir adım attı. Kredi başvurusunda bulunan esnafımıza yirmi beşer bin lira tutarında kredi sağladık. İlk defa kredi alacaklar için de kamu bankaları taşın altına elini koydu. Tabi çok büyük rakamlar değil diye düşünebilirsiniz. Biz kredi için başvuran hiçbir esnafın siciline bakmadık. Herkese eşit mesafede davrandık. Emeği geçen hükümet yetkililerimize teşekkür ediyorum. Sosyal devlet görevini tam zamanında yaptı. Kırılma anında bu destekler verilmeseydi bugün fevkalade kötü bir ortam içinde olabilirdik. Bu sayede sosyal denge de korunmuş oldu. Bu can suyu verilmeseydi birçok aile çok zor duruma düşecekti. Şunu da söylemeliyim; Bahsettiğimiz dönemde inanılmaz bir taleple karşılaştık. Esnafımızın finansmana en ihtiyaç duyduğu zamanda gece gündüz çalışarak sorunun üstesinden geldik. Ayrıca, kredi limitleri içerisinde kredi desteğinin artarak devam ettiği, icraların durdurulduğu, kredi taksitleri faizsiz ötelendi, faizli ertelemeler yapılarak kalan taksitlere eşit şekilde bölündü.
VİCDAN MUHASEBESİ YAPMALIYIZBir de kira sorunu var. Hem hane hem de işyerlerinde kiralar çok yükseldi. Yeni bir iş yeri açmak isteyen esnaf, kiralardan dolayı vazgeçmek zorunda kalabiliyor. Çünkü kazandığı belki kirasını karşılayamayacak. Peki bu sorun nasıl çözülecek?
Bu konuda hukuki tedbirleri bir tarafa bırakıyorum. Burada herkes elini vicdanına koyacak!... Mal sahibi de kiracı da… Vicdan muhasebesi yol haritamız olmalı. Birbirimizle empati yapmak zorundayız. Bugünleri hep birlikte el ele vererek atlatabiliriz.
İLK GÜNKÜ HEYECANDAYIZTürkiye genelinde 960 kooperatif var. Bahri Şarlı Başkanlığı’ndaki Bursa Esnaf ve Sanatkârlar Kredi ve Kefalet Kooperatifi yıllardır başarı sıralamasında birinci. Bu başarının sırrı nedir?
49 yıldır teşkilatın içindeyim. Kooperatife giderken her sabah ilk günkü heyecanı yaşıyorum. İşimi çok seviyorum. İnsanımıza yardımcı olabilmek temel hedefim. Esnaf ve Sanatkarlar Kredi ve Kefalet Kooperatifleri hem iyi hem de kötü günde esnafın yanında yer alan bir kurumdur. İyi günde esnafın işini büyütmesi için destek olur. Bursa’da kooperatifler sayesinde şu an holding yapısına sahip ortaklarımız var. Bu bize gurur veriyor. Türkiye’de ilk 500 firmanın içinde Bursa’dan 27, ikinci 500’de ise 41 tane firma var. Kooperatifler kötü günde ise ayakta kalabilmesi, kepenk kapattırmaması için ortaklarının yanındadır. Bu anlamda çok önemli bir misyon üstlenmiştir.
Bursa’nın birinciliğini gösteren verileri aktarırsanız nasıl bir tablo ortaya çıkıyor Sn Başkan?
Esnaf ve Sanatkârlar Kredi ve Kefalet Kooperatifleri başarılarına göre kredi verebiliyor. 2001 yılında şahıs başı limit 5 bin TL idi. Bu tüm kooperatifler için aynı bedeldi. Kooperatifin bir başarı kriteri söz konusu değildi. Avrupa Kredi Garanti Kuruluşu olan AECM üyeliğimiz ve Yönetimde bulunmamız nedeniyle gittiğimiz toplantılarda başarılı kooperatifin mükafatlandırıldığını gördüm. Bunu TESKOMB Genel Başkanımız Sayın A. Kadir AKGÜL ile birlikte masaya yatırdık. Halk Bankası ile görüştük ve belli başlı kriterler belirleyerek bizi başarıya götürecek yeni bir dönemi başlatmış olduk. Bu sayede aynı ilde dahi kooperatifler arasında bir yarış başladı. Tabi bu yarışın galibi de esnaf ve sanatkârlarımız oldu. Daha yüksek finansmana erişmiş oldu. Bursa, en yüksek krediyi verebilen birinci kooperatiftir. Zor bir çalışma dönemimiz oldu ama bunu gerçekleştirdiğimiz için çok mutluyuz. Türkiye’de 2001 yılı sonunda 960 kooperatifin kullandırdığı kredi miktarı 120 milyon lira idi. Bugün 120 milyonun 4 katını sadece Bursa Esnaf ve Sanatkârlar Kredi ve Kefalet Kooperatifi kullandırıyor. 2001 krizinde kullanılan 120 milyon TL kredinin 64 milyonu takipteydi. Yüzde 50’den daha fazla bir orandan bahsediyoruz. 960 kooperatifin 600’ü kredi dağıtamaz haldeydi. Bugüne geldiğimizde 960 kooperatiften sadece 28 kooperatif kredi dağıtamaz halde. Bu gerçekten çok önemli bir oran. Esnaf borcuna çok sadık. Bu yüzden tüm esnafımızı alnından öpesim geliyor. Özellikle pandemi dönemindeki katkılarımızı belirtmek istiyorum. 20 tane kooperatifimiz var Bursa’da. 2019 yılı sonunda tam pandeminin başladığı dönemlerde 1 milyar 853 milyon 420 bin lira. 2022 Haziran ayına kadar ki rakamlar için konuşuyoruz. 3 milyar 300 milyon 363 bin lira.. Pandemi döneminde yapılan desteğin en net göstergesi bu rakamlardır. Türkiye genelinde ise 2019 sonu 39 milyar 388 milyon 897 bin. 2022 Haziran ayına kadar olan süreçte 79 milyar 124 milyon. Şu anda hiç sıkıntı çekmiyor değiliz. Tabi ki sıkıntılarımız var. Gönül ister ki herkese istediği rakamı verelim. Kooperatifte para makinesi olsa, biz para bassak yetmeyecek. Çünkü tabi ki herkesin ihtiyacı var. İhtiyaç sahibi olmayan kooperatife gelmez. Ben burada esnafımızdan da şunu rica edeceğim; Kooperatifler ellerinden gelen gayreti gösteriyor. Çıkan rakamları beğenmemezlik yapmasınlar. Belki bugün çıkan kredi, ihtiyacının ancak üçte birini giderebilir. Ama kooperatif ortaklığının tesis edilmesi bile önemli. Çünkü yarın o kooperatifteki geçmişi o esnafımıza referans olacak.
BESOB’A HER DÖNEMDE DESTEĞİZBESOB’da 28 yıllık Arif Tak dönemi sona erdi. Bu sonucu nasıl okuyorsunuz?
Bu kadar senelik meslek hayatımda ne esnaf odaları ne de esnaf odaları birlikleriyle ilgili hiçbir demecim olmadı. Sayın Arif Tak ile uzun yıllar birlikte çalıştık. Hizmet bir bayrak yarışıdır. Şu an bayrağı devralan arkadaşlarımızla da aynı uyumu sağlayacağımıza inanıyorum. Sayın Arif Tak’a destek verdiysek yeni yönetime de aynı destekleri vereceğiz. Elimizden geldiği kadar yardımcı olacağız.
Peki bazılarının konuştuğu gibi bu seçimde taraf oldu mu Bahri Şarlı?
Bir Allah’ın kulu, şu isme oy verin, şeklinde yönlendirdiğimi ispat edebiliyorsa bugün tüm görevlerimden istifa etmeye hazırım. Hiçbir şekilde müdahalem olmamıştır. Sayın Fahrettin Bilgit BESOB Başkanı olduğu kadar Yenişehir Esnaf ve Sanatkarlar Kredi ve Kefalet Kooperatifi başkanıdır.
Malumunuz esnafın kangren Projesi Çataltepe… Hala Bursa esnafı yaşama geçmesini bekliyor. Neden böyle oldu sizce?
Arif Tak çok anlamlı ve doğru bir düşünceyle bu projeye başladı. Hiçbir iş yapmaz, sadece koltuğunuzda oturursanız tenkit edilmezsiniz. Ama bir işe giriştiğinizde en ufak bir problem söz konusu olduğunda eleştiri oklarını üzerinize çekersiniz. Bu iş başladığında biz kooperatif olarak buradan bir yer almak isteyen esnafa sonuna kadar kapıları açacağımızı taahhüt ettik. Tıpkı Beşevler Sanayi Sitesi, Genç Osman Ayakkabıcılar Çarşısı, Kayhan Bıçakçılar Çarşısı ve Otosansit’te olduğu gibi. O zaman da esnafımıza sonuna kadar destek olduk. Bugün de olacağımızı söylüyoruz. Bu artık sadece BESOB’un değil, Bursa’nın namus meselesi oldu. Biz, üzerimize düşen görevlere hazırız. Artık taşın altına kimin elini koyması gerekiyorsa koysun, bizler vücudumuzu koymaya hazırız. Bursa esnaf teşkilatı Türkiye’nin göz bebeğidir. Ahilik ruhunu özümsemiş bir teşkilat. Bu teşkilatın zafiyete uğraması kimseye bir şey kazandırmaz. Esnaf orada burası benim dükkânım diyerek huzurla kapılarını açabilmeli.