ABD'nin California eyaletinin Los Angeles kentinde 7 Ocak'ta sabah saatlerinde Pacific Palisades bölgesinde başlayan ve Eaton, Hurst, Sunset, Woodley bölgeleri başta olmak üzere, hızla çevreye yayılan orman yangınlarında, bugüne kadar 25 kişi hayatını kaybetti, 37 bin dönümden fazla alan kül oldu. Yangınların neden olduğu toplam hasar ve ekonomik kaybın 250 ila 275 milyar dolar olacağı tahmin ediliyor.
ABD Başkan Yardımcısı Kamala Harris, "acil durum" ilan edilen Los Angeles'ta maliyetleri karşılamak için federal kaynak sağlanacağını açıkladı.
Ancak 9 günlük süreçte yangınlara müdahalede ve su rezervlerindeki yetersizlik, bölge sakinlerinin ve evi yanan ünlü isimlerin eleştirilerinin hedefi oldu.
TÜRK ÜNLÜLERİN DE EVLERİ BÜYÜK ZARAR GÖRDÜ
Los Angeles'taki büyük yangında, lüks malikaneler de büyük zarar gördü. Ünlü isimlerden Kenan Doğulu ve Beren Saat, evlerini kaybedenler arasındaydı. Survivor yarışmacısı Turabi ise geçtiğimiz günlerde hem evinin hem de arabasının tamamen kül olduğunu duyurmuştu.
GÖKHAN ÖZEN'İN "SAKİN" MESAJI TEPKİ ÇEKTİ
Yetkililer bölgedeki tehlikelere karşı uyarılarını sürdürürken, müzik dünyasında iz bırakan isimlerden Gökhan Özen, Los Angeles'taki evinin terasından bir video paylaşarak durumu sakinleştirici bir şekilde aktarmıştı.
Özen, "Los Angeles sakin" notuyla paylaştığı videoda, "Akrabaları, yakınları ve sevenleri için bu videoyu çekiyorum. Duman, itfaiye, panik gibi bir durum söz konusu değil" şeklinde bir açıklama yapmıştı.
YANGINLA MÜCADELEDE YETERSİZLİK VE SU KRİZİ
Los Angeles’ta devam eden yangınlara müdahalede yaşanan yetersizlikler, yetkililerin açıklamalarıyla daha da gün yüzüne çıktı. Los Angeles Bölgesi İtfaiye Şefi Anthony Marrone, "Los Angeles County ve çevresindeki 29 itfaiye teşkilatının hiçbirinin, bu boyutta bir felakete hazırlıklı olmadığını" belirtti. Bu açıklamalar, bölgede su kaynaklarıyla ilgili ciddi sorunların yaşandığını ortaya koydu.
Los Angeles Su ve Enerji Dairesi (LADWP) CEO'su Janisse Quinones, yangından en çok etkilenen Pacific Palisades bölgesindeki su tanklarının hızla boşaldığını ve bu tankların hızla doldurulamadığını açıkladı. Quinones, “Palisades'deki su sistemine büyük bir talep oldu. Bu talep, sistemin sınırlarını aşarak 15 saat boyunca normalin dört katına çıktı ve bu da su basıncını düşürdü” diye konuştu.
AA'nın elde ettiği verilere göre, orman yangınlarını söndürmek için kullanılacak olan ancak bakım nedeniyle kapalı bulunan su rezervuarları, bölgedeki su krizinin boyutlarını gözler önüne serdi. California Valisi Gavin Newsom, yangınlara müdahalede yaşanan su sıkıntısı için bağımsız bir soruşturma talep etse de, itfaiye departmanının bütçesinden yaklaşık 18 milyon dolarlık kesinti, bu sorunun temel sebeplerinden biri olarak gösteriliyor. Los Angeles İtfaiye Şefi Kristin Crowley’nin, bu kesintilerin "büyük yangınlara hazırlık ve müdahale kapasitesini" zayıflatacağı konusunda daha önce uyarıda bulunduğu ortaya çıktı. Ancak, Los Angeles Belediye Başkanı Karen Bass, bu kesintilerin yangınlara müdahaleyi olumsuz etkilemediğini savundu.
SU KRİZİNİN SORUMLUSU RESNICK AİLESİ
Yangınlara müdahale sırasında yaşanan su krizinden dolayı, tarım sektöründe güçlü bir yer tutan ve geçmişte çeşitli tartışmalarla gündeme gelen Amerikalı Resnick ailesi de eleştirilerin hedefi oldu. Wonderful Company'nin sahibi olan Resnick ailesi, bölgedeki su kaynaklarını büyük ölçüde kontrol eden bir şirket olarak, suyun büyük bir kısmını tarım için kullandığı iddialarıyla suçlanıyor. Eyaletteki en büyük su kullanıcılarından biri olan aile, yaklaşık 130 bin dönümlük alanda suya duyarlı ürünler yetiştiriyor. Resnick ailesinin, yer altı su depolama alanı "Kern Water Bank"te yüzde 57 hisseye sahip olması, suyun dağılımında adaletsizlik yaratıldığı eleştirilerini gündeme getirdi. Ailenin, bu depo alanlarına sahip olmak için devlet yasalarında düzenlemeler yapılmasını sağladığı iddia ediliyor.
SOSYAL ADALETSİZLİK VE İTFAİYE EKİPLERİ
Yangınlara müdahale konusunda kamu yönetimindeki eksiklikler devam ederken, zenginler ve ünlü isimler, kendi mülklerini korumak için "özel yangın söndürme ekipleri" kurmaya başladı. Şarkıcı Miley Cyrus’ın menajeri Adam Leber, eski Los Angeles Belediye Başkan adayı milyarder Rick Caruso ve gayrimenkul yatırımcısı Keith Wasserman gibi isimlerin, özel ekipler aracılığıyla yangınla mücadele ettiğini duyurdu. Bu durum, sosyal medyada büyük bir öfke dalgasına yol açtı. Kullanıcılar, "Vergilerimizi ödeyip hükümetin yapamadığı işi özel kişiler yapabiliyor, bu çok üzücü," ve "Devlete güvenemeyeceğiniz her durumda bu açıkça görülüyor," gibi yorumlar yaptı. Yangınlar, sadece çevresel bir felaket olmanın ötesinde, sosyal adaletsizliği de gözler önüne serdi.
BELEDİYE BAŞKANININ GANA GEZİSİ TEPKİ ÇEKTİ
Los Angeles Belediye Başkanı Karen Bass, yangınlar devam ederken Batı Afrika’daki Gana’yı ziyaret etmeye karar verdi ve bu durum eleştirilere neden oldu. ABD'nin seçilmiş başkanı Donald Trump'ın eski danışmanı Richard Grenell, X platformunda yaptığı paylaşımda, Bass’ın “şehir yerle bir olurken” Afrika’da bulunmasını eleştirdi. Elon Musk da aynı platformda Bass’ı “beceriksiz” olmakla suçladı. Bass, geri dönerken havaalanında gazetecilerin “Özür dilemeyi düşünüyor musunuz?” sorusuna yanıt vermedi.
TRUMP VE BIDEN ARASINDA SUÇLAMALAR
Yangınların devam ettiği sırada, ABD'nin eski başkanı Donald Trump, 8 Ocak’ta yaptığı açıklamada, yangınların California Valisi Gavin Newsom ve Başkan Joe Biden’ın kötü yönetimi sonucu çıktığını öne sürdü. Trump, Los Angeles’taki yangın musluklarında su olmadığını ve FEMA’nın yeterli fon sağlanmadığını belirterek, “İşte Joe Biden’ın bana bıraktığı bu. Teşekkürler Joe” dedi. Biden ise 10 Ocak’ta yaptığı açıklamada, yangınlarla mücadele için gereken tüm masrafları 6 ay boyunca karşılayacaklarını duyurdu, ancak 770 dolarlık tek seferlik ödeme, mağdurlar tarafından yetersiz bulundu.
HOLLYWOOD DA YANGINDAN ETKİLENDİ
Los Angeles İtfaiye Departmanı, bu yangını “kent tarihinin en yıkıcı yangınlarından biri” olarak tanımlarken, 150 binden fazla kişi tahliye edilmek zorunda kaldı. Hollywood bölgesi de yangınlardan etkilendi, ve ünlü isimler, şehrin en pahalı bölgelerinde bulunan evlerini kaybetti. Adam Brody, Leighton Meester, Miley Cyrus, Mel Gibson, Jamie Lee Curtis, Paris Hilton gibi birçok ünlü, yangının tahribatından zarar gördü.
Mel Gibson, yangınların sebebini sorgulayarak, "İnsan, akıllarında bir amaç olup olmadığını düşünmeye başlıyor. Ne olabilir? Boş bir eyalet mi? Bilmiyorum," şeklinde konuştu. Ayrıca, James Woods ve Sara Foster gibi ünlüler, su krizinden dolayı Biden yönetimini eleştirdi.
SİGORTA KRİZİ VE POLİÇE İPTALLERİ
Yangınlarda, 12 binden fazla yapı ya hasar gördü ya da tamamen yok oldu. Ancak sigorta şirketlerinin yangın öncesinde birçok poliçeyi iptal etmesi, mülk sahiplerini zor durumda bıraktı. Son aylarda büyük sigorta şirketlerinin çoğu, yeni poliçe düzenlemeyi durdurmuş ya da kısıtlamıştı. "Allstate" ve "Farmers Sigorta" gibi dev sigorta şirketleri, California'da poliçeleri yenilememiş, birçoğu ise “Sigorta İhtiyaçlarına Adil Erişim Planı”na geçmek zorunda kalmıştı. Ayrıca, State Farm General sigorta şirketi, geçen yıl temmuzda 72 bin müşterisinin sigortasını iptal ettiğini açıklamıştı.
Eyaletteki riskli bölgelerde sigorta kapsamı dışındaki kayıplar büyük bir ekonomik yük yaratırken, bu durum, birçok yangın mağdurunun kayıplarını sigorta kapsamında karşılayamamasına neden oldu. Bu arada, elektrik dağıtım şirketi Southern California Edison, yangınlardan birinin kendi ekipmanlarından kaynaklandığı gerekçesiyle dava edildi.